Informacja o realizacji prac w 2023 roku w ramach projektu
,,Idziemy gęśECO”

   W ramach realizacji prac w projekcie w okresie wczesno-wiosennym 2023 r. dokonano wstępnego rozpoznania warunków glebowo- wodnych na terenie łąki przeznaczonej do renowacji metodą podsiewu. W znacznej większości łąka znajduje się na glebie torfowo- murszowej o zróżnicowanym stopniu jej uwilgotnienia, od posusznej poprzez umiarkowanie wilgotną, do nadmiernie wilgotnej. Łąka nadmiernie uwilgotniona nie nadaje się do renowacji ze względu na jej znaczną grząskość uniemożliwiającą wykonanie podsiewu z wykorzystaniem agregatu oraz duże zachwaszczenie roślinnością bagienną. Ze względu na nadmierne uwilgotnieni na tej części łąki nie wyznaczano obiektu kontrolnego. Znaczne powierzchnie łąki posusznej, nie nadającej się do podsiewu zdominowała pokrzywa zwyczajna. Na niewielkim areale łąki , na kilku wypiętrzeniach terenowych, występuje gleba mineralno-organiczna przechodząca w utwór mineralny z dominacją stokłosy bezostnej.
    Na część łąki, o umiarkowanych warunkach wilgotnościowych, wytypowano powierzchnie pod obiekty do jej renowacji metodą podsiewu z wykorzystaniem agregatu pasmowo-gryzującego, jednocześnie wyznaczając obiekt kontrolny (bez ingerencji w skład botaniczny). Z wyznaczonych powierzchni łąki do jej renowacji wczesną wiosną pobrano próby gleby z warstwy 0-10 cm oraz 11-20 cm celem określenia jej odczynu i zasobności w niej potasu, fosforu oraz magnezu. Ponadto oznaczono poziom zawartości labilnych (ruchliwych) form azotu (N-NH₄⁺ i N-NO₃^–) i fosforu fosforanowego P-PO₄^3-. We wszystkich punktach odczyn gleby w jej górnej warstwie kształtował się na poziomie powyżej 5 pH . Wskazywało to na odpowiedni jego poziom nie wymagający konieczności wapnowania. Do podsiewu zakupiono ekologiczną mieszankę traw. Nie było w niej roślin bobowatych, z tej grupy przydatną w tych warunkach glebowych była koniczyna białoróżowa (szwedzka), którą dodawano do poniżej wskazanej mieszanki na poszczególnych obiektach a na M2 oraz M4, dodatkowo również odpowiednio ułożoną mieszankę ziół.

Mieszanka traw o następującym składzie:                         Uzupełniająca mieszanka ziół o składzie:

• 30% Życica trwała odm. Explosion                                      – 25% Mniszek pospolity (lekarski)
• 15% Kostrzewa trzcinowa odm. Lipalma                            – 25% Babka lancentowata
• 15% Kostrzewa łąkowa odm. Lihorold                                – 16% Brodawnik jesienny
• 10% Festulorium odm. Fedoro                                             – 16% Marchew zwyczajna
• 10% Tymotka łąkowa odm. Aturo                                         – 9% Krwawnik pospolity
• 10% Kostrzewa czerwona odm. Rafael                               – 9% Krwiściąg lekarski
• 5% Wiechlina łąkowa
• 5% Wyczyniec łąkowy

    Ze względu na krzyżowy podsiew powodujący zniszczenie darni o około 80 % poprzez jej gryzowanie przyjęto wysoko normę wysiewu mieszanki traw w ilości około 32 kg· ha^–1. Odpowiednio zmniejszano jej ilość wraz dodatkiem nasion koniczyny szwedzkiej o 10,15 lub 35% jej normy w czystym siewie (tj.: 1;1,5 lub 3,5 kg oraz ziół w ilości 2 kg na obiektach M2 iM4. Zgodnie z przyjęto zasadą analogicznie do wagowego zwiększania udziału koniczyny szwedzkiej oraz ziół w mieszankach odpowiednio zmniejszano dwukrotnie udział traw (za każdy 1 kilogram ich udziału zmniejszano o 2 kg mieszanki traw). W ślad za tym przyjęto przybliżone normy wysiewu na poszczególnych obiektach odpowiednio je obliczając dla:

Mk około-31 kg· ha^–1 ; M1 ok.-29,0 kg· ha^–1 ; M2 ok.27,0 kg· ha^–1 ;

M3 ok.- 31,0 kg· ha^–1 ; M4 ok.29,0 kg· ha^–1

    Podsiewy opracowanymi mieszankami wykonano wiosną na początku w trzeciej dekady kwietnia, ze względu na nadmierne opady. Po wykonanych podsiewach mimo wilgotnego kwietnia napotkano niekorzystne warunki pluwiotermiczne w kolejnych trzech miesiącach (Rys.1). Suchy okres w maju i czerwcu na poziomie k- 0,7 współczynnika hydrotermicznego Sielianinova a dość suchy w lipcu (k-1,2).Wyraźny jego wzrost do poziomu wilgotnego w sierpniu (k- 2,1) nieznacznie poprawił warunki pod tym względem ponieważ we wrześniu stwierdzono spadek wartości do poziomu skrajnie suchego ( k-0,2). Niekorzystne warunki pluwiotermiczne ( tj. stosunek opadów do średniodobowych temperatur) spowodowały utrudnione wschody wszystkich wsianych gatunków, jednocześnie opóźniając wykonanie pokosu pielęgnacyjnego. Opóźniony zbór pielęgnacyjny ze względu ryzyko zniszczenia siewek wsianych gatunków spowodował nadmierną dominację takich uporczywych chwastów jak : ostrożeń błotny, ostrożeń łąkowy, przytulia bagienna oraz przetacznik długolistny.

Rys.1 Przebieg temperatur powietrza i opadów oraz zmienność współczynnika k- Selianinowa w trakcie sezonu wegetacyjnego w 2023 roku w miejscowości Stradzewo

Duży ich udział w runi wynikał ze znacznego występowania w nie zniszczonej darni oraz z banku glebowego ich wilgotnych nasion (gotowych do wschodów po naruszeniu górnej

Rys.2 Zawartość ruchomych formy azotu a) N-NH₄⁺ i b) N-NO₃^– oraz fosforu c) P-PO₄^3- w mg dm^-3

warstwy gleby w trakcie gryzowania. Pokos pielęgnacyjny wykonany w pierwszej połowie lipca pozwolił na zbiór plonów z jednego pokosu we wrześniu z przeznaczeniem na sianokiszonkę oraz konieczności jesiennego wykoszenia odrastającej runi i jej wygrabienia.
    Przeprowadzone wiosenne oraz jesienne analizy gleby (Rys. 2a, b, c) w zakresie zawartości w niej mineralnej formy azotu amonowego (N-NH₄⁺) wykazały jego poziom od 1 do około 2,5 mg· dm^-3 w obu warstwach z tendencją niewielkiego wzrostu jesienią na niektórych obiektach.
    Zawartości azotu azotanowego (Rys. 2b) kształtowały się na poszczególnych obiektach od około 20 do 60 mg· dm^-3 (tj. 20 do 60 kg· ha^–1w 10 cm warstwie gleby), tym samym wskazując na zróżnicowany poziom postępującej mineralizacji . Powodowało to znaczny wzrost uwalniania tej formy azotu na obiekcie M1 , M3 oraz M4, jak również wyraźną przewagę jego zawartości w górnej warstwie gleby.

   Podobnie jak zawartości mineralnych form azotu, również stwierdzono znaczne zróżnicowanie w glebie P-PO₄^3- ( Rys. 2c) na poszczególnych obiektach oraz wyraźny jego jesienny wzrost na niektórych z nich wskazujących na jego uwalnianie w sezonie letnim.

    Odczyn gleby (Rys. 3a) na poszczególnych obiektach mieścił się w przedziale lekko kwaśnym tj. na poziomie około 5 do 5,5 pH co przyjmuje się jako optymalny jego zakres w warunkach gleby torfowo-murszowej, nie wskazujący na konieczność jej wapnowania.

Rys. 3 Odczyn (oznaczony w KCl) oraz zasobności gleby torfowo-murszowej w przyswajalne formy składników (oznaczone w 0,5 M HCl)

    Zasobności fosforu (Rys.3 b) na większości obiektów w obu warstwach gleby wykazywały wysoki jego poziom lub na granicy średni/wysoki, najniższą jej wartość na poziomie średnim stwierdzono w warstwie 11-20 cm na obiekcie M2.

   Zasobności potasu (Rys.3 c) w tej glebie na wszystkich obiektach mieściły się w przedziale średnim w górnej jej warstwie (0-10 cm). Wyraźne zmniejszenie jego zasobności na niektórych obiektach do poziom niskiego stwierdzono w warstwie gleby 11-20 cm.

    Glebowe zasobności magnezu (Rys.3 d) na wszystkich obiektach w górnej jej warstwie (0-10 cm) wykazywały wysoki jego poziom, podobnie one kształtowały się w warstwie 11-20 cm na większości z nich a znaczny jej spadek do średniego poziomu stwierdzono na M1.